Laboratuar Eğitiminin Felsefesi ve Amaçları
Laboratuar ortamı, sınıf ortamından farklı bir ortamdır. Öğrenciler birebir uygulama ortamının içinde oldukları için gözlem yapma, düşünme ve yorum yapma şansına sahip olurlar. Bunun yanı sıra öğrenciler veri toplayıp analiz etme ve sonuçlarını tartışma olanağına sahiptir. Laboratuar içinde öğrencilerin genellikle gruplar halinde çalışmaları öğrenme açısından daha güdümleyici olabilir.
Fen bilgisi laboratuarının en temel amaçlarından birisi öğrencilerin çevrelerinde gözlemledikleri fen olaylarının nedenlerini anlamaya yardımcı olmaktır. Suyun kaynaması, buzun erimesi, ilkbaharda yaprakların yeşerip sonbaharda solması, doğalgaz veya benzinin ısı ve hareket enerjisine dönüşmesi gibi olaylar öğrencilerin günlük hayatta gözlemledikleri ve genellikle nedenlerini açıklayamadıkları olaylardır. Fen bilgisi laboratuarı bu ve benzeri fiziksel, kimyasal ve biyolojik olayları öğrencilere uygulamalı olarak açıklamayı hedef alır. Öğrenciler okul dışında kazandıkları deneyimlerin nedenlerini ve sonuçlarını fen bilgisi laboratuarında anlama şansına sahip olurlar.
Fen bilgisi laboratuarının bir başka temel amacı öğrencilerin fen bilgisi dersinde öğrendikleri soyut kavramları açıklamaya ve anlamaya yardımcı olmaktır. Öğrenciler fen bilimlerindeki kavramların çoğunluğunu kavramakta güçlük çekmektedir. Örneğin sürtünme kuvveti denildiğinde bunun harekete ters yönde bir kuvvet olduğunu teorik olarak anlamak biraz güç olabilir. Sürtünme kuvvetini laboratuarda yapılan deneylerle öğrenci daha iyi anlayabilir. Bu aynı zamanda öğrencilerin kavram yanılgılarını da azaltmaya yardımcı olur.
Öğrencilerin fen bilgisine karşı olumsuz tutumlarının değişmesi ve özgüvenlerinin artması açısından laboratuar eğitimi çok büyük bir önem taşımaktadır. Öğrenciler genelde fen derslerine karşı korku ve güvensizlik ile yaklaşırlar. Bunun altında yatan en temel neden kavramları öğrenmedeki zorluklardır. Işığın kırılmasından bahsettiğimiz zaman öğrenciler kırılma olayını daha somut objeler için düşündüklerinden veya deneyimleri o yönde olduğundan (kalemin kırılması, bardağın kırılması gibi) ışıktaki kırılma olayını farklı algılayabilirler. Bu durum öğrencilerin ışıkta kırılma olayını anlayabilmelerini zorlaştırabilir. Öğrenciler ışıktaki kırılma olayını laboratuarda gözlemlediği zaman konuyu daha iyi kavrar ve bu da öğrencinin fen bilgisi öğrenimine olan özgüvenini arttırır.
KALEM'de Fen Laboratuarının Kullanımı
Kalemde 1. Kademe öğrencilerinin (1., 2., 3., 4., 5. Sınıflar ve ana okulu 4,5 ve 6 yaş grubu) ders programlarına uygun olarak haftada bir laboratuar kullanım saatleri vardır. Öğretmenlerimiz kendilerine ve sınıflarına ayrılan bu ders saatinde konularına uygun, deney yapabilmekte veya görsel hazırlanmış materyalleri kullanarak soyut kavramları somut hale getirebilmektedir.
2. kademede ise laboratuarı Fen ve Teknoloji dersinde Fen ve Teknoloji öğretmenleri kullanmaktadır. Laboratuar okuldaki bütün sınıfların kullanımına açık olduğu için Fen ve teknoloji dersinin de haftada bir laboratuar saati vardır. Fen ve Teknoloji dersinde biyoloji üniteleri için konulara uygun görsel materyaller kullanıldığı gibi, fizik ve kimya içeren üniteler için ise hem görsel materyaller, hem de ünitelere uygun deneyler yapılmaktadır.
Deneyler yapılırken, öğrenciler gruplara ayrılmakta ve grup deneyleri yapılmaktadır. Böylece öğrenciler birbirleri ile iletişime geçerek bilgi alış-verişi yapabilmekte buda öğrenme açısından olumlu sonuçlar doğurmaktadır. Grup deneylerinde laboratuarda sessizlik hakim değildir, dışarıyı ve birbirimizi rahatsız etmeyecek şekilde ama öğrencilerin bilgi alış verişine fırsat verecek şekilde bir ortam oluşturulmaktadır.
Laboratuarda çok sayıda biyoloji haritaları ve periyodik çizelge tablosu da bulunmaktadır. Bu haritaları öğretmenlerimiz isterlerse sınıflarında ya da laboratuar ortamında kullanabilmektedirler.
Laboratuarda çok sayıda tehlikeli kimyasal maddeler de bulunmaktadır. Bu malzemeleri içeren kimya deneylerini öğretmen kendisi yaparak, öğrencilerin oluşan değişimleri gözlemlemesine fırsat vermektedir. Kısaca öğrenciler açısından tehlike içerebilecek deneyler, öğretmen tarafından yapılmaktadır.
